Artysta to w mniemaniu większości normalnych ludzi ktoś nawiedzony, nieprzytomny, żyjący we własnym świecie. Fajnie by tak było, ale prawda jest taka, że artysta z jednej strony powinien być delikatny i wrażliwy, jak ważka czy kwiat, za to z drugiej musi stąpać mocno po ziemi, mieć skórę słonia i być odporny na razy, którymi obdziela go świat. Wreszcie musi sam umieć zadbać o swoje prawa i należności.
Ma z tym kłopot większy niż zwykli ludzie, którzy podpisują umowę o pracę i póki pracy nie zmieniają o nic nie muszą się martwić. W przypadku zawodów artystycznych każda praca to nowy pracodawca, często niewielki i zabiegany podobnie jak sam artysta, nowa umowa, a w niej, pola eksploatacji, przekazywanie praw, sposób rozliczania, udzielanie licencji, zapewnienie sobie tantiem i ich rzetelnego rozliczania.
To dobra niematerialne, które nie znają granic i mogą być wykorzystywane jednocześnie w wielu miejscach i przez wiele osób, a wreszcie operowanie w swojej pracy na dobrach innych właścicieli praw i umiejętność postępowania w tych wszystkich sytuacjach zgodnie z prawem, ale też wiedza jak zadbać o prawa własne. To także naruszenia tych praw i konieczność ich obrony. Oczywiście w sprawach ważnych można zgłosić się o pomoc do uczonych jurystów i tak się zwykle dzieje. Ale na co dzień trzeba mieć chociaż blade pojęcie, a przede wszystkim wiedzieć gdzie szukać wskazówek.
Tym razem przygotowałam listę przystępnych książek, poradników i innych źródeł prawniczych, które mogą nam, artystom pomóc takiego rozeznania nabrać. Wybór jest oczywiście znacznie większy więc nie można traktować tej listy jako kompletnej. Mam nadzieję, że pojawią się też inne propozycje, które moją listę pomogą uzupełnić.
- Adamski A.: Prawo karne komputerowe, C.H.Beck, as
- Bałos I.: Prawo dla filmowców, W.Marzec,
- Barta J.: Zagadnienie praw autorskiego, Kantor Wydawniczy Zamkowy,
- Barta J., Markiewicz R.: Prawo autorskie, Wolters Kulwer,
- Bukowski M.: Prawo autorskie, IPN, Bukowski i wspólnicy,
- Brzozowska M.: Prawo autorskie w kulturze, Bytomskie Centrum Kultury i Prawo autorskie w reklamie i marketingu, LexisNexis,
- Dobosz I.: Prawo prasowe, Wolters Kluwer,
- Draszczyk L.: Dozwolony użytek prywatny a postęp technologiczny, WPiA UŚ,
- Ferenc – Szydełko E. red.: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, C.H.Beck,
- Gałuszka P.: Biznes Muzyczny. Ekonomiczne i marketingowe aspekty fonografii, Placet,
- Golat R.: Prawo autorskie w praktyce dla szkół artystycznych, CENSA,
- Karpowicz A.: Autor – wydawca poradnik prawa autorskiego, PWN; Poradnik prawny dla ludzi twórczych, ABC i Podręcznik prawa autorskiego dla studentów uczelni artystycznych, LEX Wolters Kulwer bussiness,
- Kieras A.: Prawo autorskie w wydawnictwie, CIG przy RAR Inwestor,
- Kushnir V.: Legal and Practical Aspects of Music Licensing for Motion Pictures, Vanderbilt Journal of Entertainment Technology Law, Nashville
- Kuś I., Senda Z.: Prawo autorskie i prawa pokrewne, Poradnik Przedsiębiorcy, PARP,
- Lampart M.: Ochrona prawna programów komputerowych w zakresie własności intelektualnej i przemysłowej, Edukacja Prawnicza,
- Lewandowski K.: Roszczenia z tytułu naruszenia osobistych praw autorów i artystów wykonawców, ZAiKS
- Łazewski M., Gołębiowski M.: Vademecum Innowacyjnego Przedsiębiorcy, T. III. Własność intelektualna, SOOIiP w Polsce,
- Łoszewska – Ołowska M.: Podstawy prawa dla dziennikarzy,
- Malczewska A.: Prawo autorskie, IPN, Bukowski i wspólnicy,
- Mania G., Laskowska E.: Prawo autorskie dla nauczycieli szkół artystycznych, CENSA
- Michalewicz G.: Ochrona własności intelektualnej, C.H.Beck,
- Nałęcz M.: Wprowadzenie do Ustawy Prawo autorskie i prasowe, Twoje Prawo, C.H.BECK,
- Nowińska E., Promińska M., du Vall M.: Prawo własności przemysłowej, LexisNexis,
- Orżewski W.: Fotograf, fotografia, prawo, Inicjał,
- Piątek S., Dziomdziora W., Wojciechowski K.: Ustawa o radiofonii i telewizji. Komentarz, C.H.Beck,
- Piesiewicz P.: Utwór muzyczny i jego twórca, Wolters Kluwer,
- Puwalski M.: Prawo do prywatności osób publicznych, Dom Organizatora,
- Róziewicz – Ładoń K: Postępowanie przed prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w zakresie przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, Lex Wolter Kulwer Bussines,
- Sadowski J.: Naruszenie dóbr osobistych przez media, IWS,
- Sarbiński R.M.: Utwór fotograficzny i jego twórca w prawie autorskim, Zakamycze,
- Sewerynik A.: Prawo autorskie w muzyce, UMFC,
- Sieńczyłło-Chlabicz J.: Prawo własności intelektualnej, Wolters Kulwer i Amerykańskie prawo autorskie – sytuacja prawna producenta dzieła audiowizualnego według amerykańskiego prawa autorskiego, Temida 2,
- Socha R.: Piórem i paragrafem. Praktyczny przewodnik dla dziennikarzy, LexisNexis,
- Strand P.J. Kouchoukas R. Rattner W: Legal Issues Involved In the Music Industry, Lawyers for the Creative Art,
- Strowel A.: Droit d’auter et copyright. Divergences et convergences. In: Revue internationale de droit comparé. Vol. 46 N°4,
- Sudoł M.: Prawo autorskie, czyli o korzystaniu z czyjejś twórczości w druku i Internecie, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności,
- Ślęzak P.: Prawo autorskie. Podręcznik dla studentów szkół filmowych i artystycznych, UŚ; Pole eksploatacji utworów audiowizualnych, Monografia, Oficyna wydawnicza Branta i Umowa o rozpowszechnianie filmu, C.H.Beck,
- Towpik A.: Umowa licencyjna w prawie autorskim, Verlag Dashofer Sp. z oo
- Waglowski P.: Ochrona baz danych, PARP,
- Waliszko E.: Znaki towarowe. Postępowanie przy rejestracji, Oficyna Wydawnicza Branta,
- Zabłocki M.: Produkcja filmowa, producent – definicje, PISF,
- Zabłocki M.: Organizacja produkcji filmu fabularnego w Polsce, W. Marzec,
- Zajiček E.: Poza ekranem, polska kinematografia w latach 1896 – 2005, SFP i Studio Filmowe Montevideo,
- Zenderowski R.: Plagiat. Istota-rodzaje-skutki, UKSW.
Inne źródła:
- Brzozowska M.: Naruszenie praw autorskich – odpowiedzialność naruszyciela, O.po Polski Portal Kultury, http:/magazyn.o.pl/2012/Monika-brzozowska-naruszenie-praw-autorskich-odpowiedzialnosc-naruszyciela/#/df
- Jodko T.: Światowa organizacja handlu Ochrona własności intelektualnej. Podstawowe zasady i mechanizmy; WTO – Ochrona Własności Intelektualnej, cz. 1 i 2, wyd. internetowe (www.wsei.pl),
- Lewandowski K.: Krótka historia prawa autorskiego, http://zaiks.org.pl/220.0.54_krotka_historia_prawa_autorskiego
- Nowicka A.: Prawo własności intelektualnej – aktualne zagadnienia prawne, Nauka 3 /2012
- Odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich, Fundacja Nowoczesna Polska, https://prawokultury.pl/kurs/odpowiedzialnosc-za-naruszenie-praw-autorskich
- Poszewicki A.: ABC prawa autorskiego, Fundacja FIKA, http://ngo.chorzow.eu/_DOKUMENTY/abc_praw_autorskie.pdf
- Rudak O.: Prawo autorskie dla programistów, porady prawne, artserwis.pl
- Stallman R.M.: Własność intelektualna to zwodniczy miraż, (www.ipr-helpdesk.org)
- Telewizja XXI wieku: Problemy prawne – IPR Helpdesk (www.ipr-helpdesk.org)
- Materiały udostępniane na stronach internetowych przez Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie
- Prawo autorskie – krótka historia, 2015 http://prawowlasnosciintelektualnejwsieci.pl/prawo-autorskie-krotka-historia
- Prawo autorskie w sieci i serwisach internetowych, Borbis.pl
- Projekt edukacyjny „Bądź oryginalny” przygotowany przez BSA, FOTA, ZPAV, ZAiKS
- Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej: Podstawowe informacje o ochronie znaków towarowych
- ZASP: Umowy z producentami filmowymi, telewizyjnymi, reklamodawcami. Poradnik dla aktorów i scenografów, ZASP, 2013
- Strony internetowe: www.audiowizualni.pl; www.edu.pjwstk.edu.pl/wykłady; www. e-prawnik.pl; www. forumprawne.org; www. legalnakultura.pl; www. kreatywnapolska.pl; www. prawoautorskie-blog.pl; www. prawo-autorskie.wieszjak.pl; www. prawokultury.pl; www. prawomuzyki.sewerynik; www. wikipedia.pl
- Strony i blogi dostępne na facebooku: PrawoAutorskie.pl; Aleksandra Seweryniuk Prawo muzyki; Wokół prawa własności intelektualnej; Prawna ochrona znaków towarowych; Koła naukowe Prawa własności intelektualnej UMFC, Katowice, Białystok; prawna ochrona wzorów przemysłowych – blog; IPGuide.pl.
