Sztuka audiowizualna to działalność, w której wykorzystuje się urządzenia techniczne, jakimi można przetwarzać, zapisywać lub emitować obraz i dźwięk. Pojecie utwór audiowizualny obejmuje wszelkie rejestracje wizualne, udźwiękowione lub nie. Określamy tak filmy, programy telewizyjne, wideoklipy, reklamy i utwory multimedialne. Polska definicja jest zbliżona do sformułowań zawartych w prawie francuskim i hiszpańskim, ale w prawodawstwie tym od utworu audiowizualnego wymaga się wrażenia ruchu, a w polskim, utwór audiowizualny może być serią slajdów. Ustawa, o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4.02.1994 r., zawiera sformułowanie: utwory audiowizualne w tym filmowe. Film oznacza wiele różnych przedsięwzięć, rejestrowanych na różnych nośnikach. Najważniejszym, często dziś historycznym pozostaje taśma filmowa (światłoczuła).
Film to utwór kinematograficzny, widowisko złożone z serii rzutowanych na ekran ruchomych obrazów, dających podczas projekcji wrażenie ruchu, z dźwiękiem lub bez. Ale słowo film oznacza też taśmę filmową jako nośnik materialny nie zawsze już dziś stosowany.
Słownik terminów filmowych Marka Henrykowskiego
Według polskiego prawa (Ustawa o kinematografii z 30.06.2015 r.), film jest serią następujących po sobie obrazów z dźwiękiem lub bez, utrwalonych na jakimkolwiek nośniku umożliwiającym wielokrotne odtwarzanie, wywołujących wrażenie ruchu i składających się na oryginalna całość, wyrażających akcję w indywidualnej formie, a ponad to z wyjątkiem utworów dokumentalnych i animowanych, przeznaczonych do wyświetlania w kinach jako pierwszym polu eksploatacji.
Mówiąc „film” określamy odmianę, albo rodzaj do którego należy. Podziały nie wyczerpują wszystkich możliwości, ale przybliżają omawiane dzieło. Mówimy o filmie:
- czarno-białym i kolorowym
- niemym i dźwiękowym
- krótko- (10 – 20 min.), średnio- i długometrażowym (pełnometrażowym, pow. 60 min.)
- kinowym i telewizyjnym
- figuratywnym, animowanym i ikonograficznym
- fabularnym i dokumentalnym
- historycznym i współczesnym
- science fiction, fantasty i naukowym lub popularno-naukowym
- a także instruktażowym, reklamowym i wielu innych
Według książki Kino bez tajemnic (Nurczyńska-Fidelska E., Klejsa K., Kłys T., Sitarski P.). Film to utwór audiowizualny, składający się ze scen, które z kolei składają się z jednego lub więcej (do kilkudziesięciu) ujęć. Bez trudu można wyobrazić sobie taki film, który nie znajdzie się w żadnej przytoczonej kategorii.
Ze względu na sposób finansowania i produkowania, o filmie:
- niezależnym, offowym i profesjonalnym;
- nisko-, średnio- i wysokobudżetowym czyli superprodukcji;
- autorskim i komercyjnym
Film jest produktem społeczeństwa przemysłowego, wyrazem rewolucji technicznej, ale i jej napędem. Powstaje, gdy na oczach widza składa się z pojedynczych obrazów w jeden ciągły ruch. Odbiorca w trakcie projekcji nie ma z nim fizycznego kontaktu, jest mu prezentowany. Kino wyłoniło się z wieków obserwacji, które przyjmowały różne formy i postaci. Film powstał na bazie fotografii, jako sztuka obrazu, która miała obywać się bez dźwięku, ale bardzo szybko zaczęto odczuwać tę niekompletność.
Namacalna, otaczająca nas rzeczywistość okazała się nagle pusta..…jej elementarne zjawiska uległy zawieszeniu. Milczenie ogarnęło świat jak cisza śmierci. Zastanawiano się też, dlaczego dźwięku nie brakuje fotografii, a brakuje filmowi. Poddajemy się… iluzji i traktujemy zdjęcia filmowe nie jako fotografie, lecz jako reprodukcje życia w całej jego pełni. (…). Trzydzieści z górą lat filmu niemego świadczy o tym, iż wprowadzenie dźwięku do filmu było koniecznością począwszy od pierwszych pokazów jarmarcznego widowiska i czekało jedynie na przezwyciężenie trudności technicznych, związanych z rejestracją dźwięku.
To mój ulubiony cytat. Pochodzi z Teorii filmu S. Kracauera.
Dźwięk nie stanowi o istocie filmu, ani go nie tworzy. Co więcej film może się bez niego obyć, ale jednocześnie dźwięk niezwykle film wzbogaca i daje widzowi poczucie uczestniczenia w rzeczywistych wydarzeniach.