Gdyby dystrybutorzy chcieli mieć swojego patrona, to powinni wybrać Charlesa Pathé. Ale jest przynajmniej kilka dziedzin dla których również mógłby być on patronem. Niewątpliwie powinni go czcić autorzy i producenci kronik filmowych oraz filmów o takim charakterze. Także majsterkowicze, konstruktorzy i wynalazcy praktycznych urządzeń mechanicznych. Ten syn rzeźnika, urodzony w 1863 r. na dalekiej prowincji, stał się pionierem francuskiego przemysłu fonograficznego i filmowego oraz przyczynił się do rozwoju wielu związanych z tą działalnością dziedzin.
Pathé opuścił szkołę mając 14 lat. Po służbie wojskowej w 1989 r., rozpoczął pracę jako handlarz mięsem, jak ojciec, ale wkrótce przy pomocy braci i siostry wyruszył do Argentyny, szukać szczęścia. Jego charakter można określić jako przedsiębiorczy, odważny, chwilami ryzykancki i awanturniczy. Jednocześnie nie sposób odmówić mu spostrzegawczości, ciekawości świata, zaradności, pomysłowości i mnóstwa innych fantastycznych cech, które tworzą tę barwną i ważną dla fonografii i kina postać.
W Argentynie, próbował działać w różnych branżach. Prowadził usługi pralnicze na skalę przemysłową, sprzedawał egzotyczne papugi. Wiodło mu się różnie, a zarażony żółtą gorączką, wrócił do Francji w kiepskim zdrowiu. Ustatkował się, ożenił i pracował jako urzędnik, ale za marne wynagrodzenie. Dlatego, kiedy w sierpniu 1894 r. zobaczył fonograf Edisona, kupił go i demonstrował na targowiskach. Natychmiast wpadł też na pomysł bussinesu. Wraz z braćmi Émile, Théophile i Jacques, założył Société Pathé Frères. Siłą napędową przedsięwzięcia był oczywiście Charles.
Firma sprzedawała fonografy i cylindry z nagraniami we własnym sklepie, ale korzystając z tego, że patent Edisona obejmował tylko USA, bracia szybko skopiowali urządzenie i rozpoczęli własną produkcję. Zaczęli też go ulepszać! Ich urządzenie znacząco przewyższało oryginał. Podobnie stało się z gramophonem, który w wersji produkowanej przez Pathé Frères nazywał się patefonem i znowu miał wiele znakomitych, nowych rozwiązań.
W Londynie Pathé zobaczył Kinetoscope i postanowił zająć się dystrybucją sprzętu do projekcji kinowej. Działał wypróbowaną metodą (patenty Edisona obejmowały tylko Amerykę). Kupił jeden egzemplarz, rozłożył na części, trochę poprawił, i na jego bazie zaczął produkować eknetograf. Kupił też od Eastman Kodak, licencję (czyli know how) na chemiczną obróbkę taśmy. Pierwsze filmy: Le Passage à niveau à Joinville le Pont i L’Arrivée d’un w Bel-Air, zostały wyprodukowane w 1896 r. Pathé korzystał także z aparatu Braci Lumière, ocenił, że będzie to lepsze rozwiązanie, a więc kupił patent (tym razem ochrona obejmowała Francję), oczywiście zaprojektował ulepszoną kamerę studyjną, którą produkował i sprzedawał. Zaczął też tworzyć filmy w tym formacie.
Na początku 1900 r., Pathé stał się największym na świecie producentem sprzętu do produkcji filmowej i fonograficznej, a także głównym producentem płyt gramofonowych oraz jednym ze znaczących producentów filmowych. Spółka weszła na giełdę i przekształciła się w konsorcjum Compagnie Générale des Établissements Pathé Frères Phonographes & Cinématographes (CGPC) obejmujące zespół produkcyjny, laboratoria filmowe, usługi techniczne, a kilka lat później, także dystrybucję filmów. Powstały liczne oddziały w Europie i USA, a w 1906 r. globalne przedsiębiorstwo z Segundo de Chomón.
Przed wybuchem I wojny światowej Pathé zdominował rynek Europy w zakresie kamer i projektorów. Ocenia się, że 60% wszystkich filmów z tego okresu nakręcono przy użyciu jego sprzętu. Najbardziej znane innowacje powstały już po wojnie: to domowy projektor Pathé-Baby (1924), amatorska kamera Pathé-Baby (1923) i taśmy negatywowe i pozytywowe o szer. 28; 17,5 i 9,5 mm o nazwie pathescope z oryginalnymi systemami perforacji, a przede wszystkim także niepalne.
Od 1901 r. Pathé współpracował z Ferdinandem Zeccą. Od 1905 r. zatrudnił cały sztab specjalistów (m.in. Louisa Josepha Gasniera, Luciena Nangueta). Zecca był bardzo twórczym człowiekiem. W La conquête de l’air (1901) pojawiła się latająca maszyna – Fend-l’air. Użyto fotografii trickowych i był to pierwszy film lotniczy, który poprzedzał lot przez braci Wright. Był pionierem pierwszych dramatów kryminalnych (Histoire d’un crime, 1901). Zastosował retrospekcję. Inne filmy to komedie, bajki, dramaty społeczne: Les Sept châteaux du Diable (1901) i La Belle au Bois i Les Victimes de l’alcoolisme (1902) Au płaci noir (1905). Robił , podobnie jak Méliès, rekonstrukcje wydarzeń np. La Catastrophe de la Martinique (1902). Eksperymentował z kolorem. Firmy Pathé i Méliès (wytwórnia Star) nawiązały współpracę w 1911 r. Georges Méliès zrealizował film Snap Barona Munchausena. Kiedy w 1913 r. Méliès zbankrutował, Pathé kupił prawa do jego firmy, a Zecca zaczął przemontowywać filmy. Dobre stosunki między Meliesem i Pathe zostały zerwane.
W 1901 r. nakręcono 70 tytułów, w 1903 już 500. Po 1906 r. tytułów ubywało, ale kręcono za to dłuższe filmy. W 1909 r. Pathé wyprodukował pierwszy film długometrażowy Les Misérables, według powieści Victora Hugo. Powstała wytwórnia filmowa w Joinville Le Pont pod Paryżem i tam rozwinięto zarówno produkcję filmów, jak i fabryki produkujące sprzęt fonograficzny i filmowy. Wytwórnia działa nadal, a w 1999 r. zgrywaliśmy tam Pana Tadeusza Andrzeja Wajdy.
W 1908 r. Pathé wymyślił krótki film zawierający skrót najnowszych wydarzeń, który był prezentowany w kinach przed filmem fabularnym. Było to Pathé-Journal, Pathé Gazette, Pathé News i szybko takie filmy wyświetlano na całym świecie. Popyt na kroniki trwał do czasu upowszechnienia się telewizji, a zmierz rozpoczął się w 1956 r. W Polsce PKF produkowano do lat 90.
Do 1909 r. Pathé wybudowała ponad 200 teatrów filmowych we Francji i Belgii, a w następnym roku w Madrycie, Moskwie, Rzymie i Nowym Jorku, a także w Australii i Japonii. W 1905 r. uruchomiono w USA 300 kin przeznaczonych dla mniej niż 200 widzów. Także w Europie i w Polsce, obok wędrownych kin pojawiły się stałe budynki (Poznań-1903, Kraków-1906). Pathé odwiedził Warszawę w 1907 r., a rok później, miał już 22 kina. Wpadł bowiem na nowy pomysł – dystrybucję filmową. Zauważył, że od momentu, kiedy kina zmieniły swój sposób działania i zamiast objazdowych, pojawiły się kinoteatry stacjonarne, kopie filmowe, kończą swoją przydatność, zanim ulegną zniszczeniu. Program kina zmienia się co kilka dni, a najwyżej tygodni.
Zaczął od kopiowania cudzych filmów bez opłat, czyli licencji. Miał własne laboratoria, a więc z kopii powstawał dubnegatyw i kolejne pozytywy. Potem już oficjalnie pośredniczył pomiędzy producentami, a właścicielami kin. Kupował kopię, a potem ją wielokrotnie wypożyczał. Jednorazowe wypożyczenie było dla kina tańsze, a na jednej kopii zarabiało się dużo więcej niż przy sprzedaży. Filmy były wynajmowane, nie dłużej niż na cztery miesiące, a więc kina ruchome nadal kupowały kopie. Dominacja Francji na rynku była tak wielka, że Pathé sprzedawał do USA więcej filmów rocznie niż produkowała cała Ameryka, a w kinach 60-70% stanowiły produkcje francuskie.
Okres szczytowy jego działalności przypadał na lata 1907–1916. Po I wojnie światowej nastąpił regres. Po 1918 r. stopniowo wycofywano się z interesów, wyprzedając liczne przedsiębiorstwa. Od 1928 r. koncern przeszedł pod kontrolę English Columbia Company. W 1929 r. Charles Pathé sprzedał swoje udziały i wyjechał do Monako, gdzie zmarł w 1957 r. Interesy przejął Bernard Natan. Firma była w poważnych kłopotach finansowych. Natan próbował wdrażać nowoczesne techniki. Nabył studio Société des Cinéromans, co umożliwiło produkcję nowego projektora i elektroniki. Kupił serię kin i szybko poszerzył swoją obecność na całym świecie. Pomimo światowego kryzysu firma przynosiła zyski, a także wyprodukowała ponad 60 filmów fabularnych. Wznowił produkcję kronik, które nie były produkowane od 1927 roku.
W 1929 r. rozpoczął inwestycje w film dźwiękowy i zaczęły powstawać kroniki z dźwiękiem. Uruchomił czasopisma Pathé-Revue i Actualités Féminines. Finansował badania Henri Chrétien, który opracował soczewkę anamorficzną (Cinemascope, Panavision). Założył pierwszą francuską telewizję, Télévision-Baird-Natan i kupił stację radiową. W latach 1930/31 Wytwórnia Paramount, w przystosowanych do produkcji dźwiękowej, studiach Joinville, nakręciła kopie pięciu amerykańskich filmów w dziesięciu (lub w czternastu) językach, z myślą o rynku europejskim. Był to pomysł na kolejny bussines, ale hoolywoodzkie gwiazdy zastępowali mało znani aktorzy, każdą wersję reżyserował inny reżyser i żaden z filmów nie utrzymał się na ekranach dłużej niż trzy tygodnie. Publiczność nie chciała oglądać nieudanych replik, nawet we własnych językach. Procederu zaniechano. W 1935 r. Natan zbankrutował. Firma traciła więcej pieniędzy, niż mogłaby przynieść. Jej upadek doprowadził do ścigania Bernarda Natana pod zarzutem oszustwa. Został oskarżony i uwięziony w 1939 r. W 1942 r., wydano go hitlerowcom i wywieziono do Aushwitz, gdzie zmarł.
W 1943 r. firma została poddana restrukturyzacji i przejęta przez Adrien Ramauge. Na przestrzeni lat ulegała wielu zmianom, ale w koprodukcji z innymi podmiotami filmowymi, nadal działa. Jest też symbolem różnych aktywności filmowych i fonograficznych, o czym świadczy zachowane w ich nazwach nazwisko pomysłodawcy Charlesa Pathé. Nawet Konstanty Ildefons Gałczyński wspomina go w swoim wierszu: Miło słuchać jest Trawiatę w wykonaniu firmy Pathé.
